De Sint-Martinuskerk in Tourinnes-la-Grosse

GESCHIEDENIS EN ARCHIEVEN

Historisch overzicht

Al meer dan vijftig jaar organiseren de inwoners van Tourinnes-la-Grosse en de omringende dorpen samen tentoonstellingen van beeldende kunst, voorstellingen, concerten en animatie. 

Om de oorsprong daarvan te begrijpen, moeten we kijken naar Maximilien van der Linden, die Max of Miqui werd genoemd (1922-1999). Het hele project is onverbrekelijk verbonden met zijn ‘schepper’. Max werd geboren in het ‘kasteel’ van Nodebais. Op het einde van zijn middelbare school wilde hij priester worden, maar hij begreep algauw dat het toch niets voor hem was. Na een korte tijd aan de katholieke universiteit van Leuven sloeg hij eindelijk de richting in van het artistieke, dat hem altijd al had aangetrokken. Hij schreef zich in aan ‘La Cambre’, de hogeschool voor beeldende kunsten, en ontdekte daar stilaan zijn uitdrukkingsmiddel, de keramiek. Hij maakte weldra deel uit van het kunstenaarsmilieu en knoopte er levenslange vriendschappen aan. Nadat hij in 1950 zijn diploma had gehaald, werkte hij een tijdje in de porseleinfabriek van Baudour. Toen hij terugkeerde naar Nodebais om daar zijn atelier te vestigen, wilde Max zijn culturele ervaring delen met jongeren uit alle milieus, in die nog erg geïsoleerde boerenwereld. Om hem heen ontstond een groep die muziek of toneel wilde maken en die sprekers uitnodigde over de meest diverse onderwerpen. Max was zelf muzikant en hij droomde ook vanaf de jaren ’60 om samen met vrienden concerten en voorstellingen te organiseren in de kerk van Tourinnes-la-Grosse, die toen pas was gerestaureerd. Samen met een amateurorkest werd gewerkt aan een cantate van Bach. Het eerste ‘geestelijke concert’ vond in de Sint-Martinuskerk plaats op 14 maart 1965 – en dus nog niet in november. Er volgden andere concerten ter gelegenheid van religieuze feesten of andere evenementen. Het koor werd Chorale des Concerts de Tourinnes gedoopt en kreeg meer en meer faam. Ondanks het succes was er niet genoeg aandacht van de dorpelingen, die Miqui toch op de eerste plaats wilde bereiken. Hij was zich erg bewust van die realiteit en programmeerde het concert in 1968 tijdens de kermis die elk jaar veel lokaal volk trok op 11 november, het feest van Sint-Martinus, de beschermheilige van de parochie. Tegelijkertijd organiseerde hij culturele en feestelijke evenementen die over vier weekenden werden gespreid. En dat was het begin van de Sint-Martinusfeesten! 

De eerste jaren ging het er informeel aan toe, met veel goede wil en inzet van de deelnemers en hun vrienden. Maar door het succes van het evenement werd meer structuur noodzakelijk. Daarom werd in 1970 de vzw Les Amis de Tourinnes opgericht, en deze coördineert nog steeds het project. In de loop der tijd kwamen er nieuwe leden bij, die voortdurend nadachten over de doelstellingen en activiteiten, waardoor de duurzaamheid gewaarborgd werd. Er werden drie luiken ontwikkeld: de tentoonstellingen, het collectieve muzikale evenement en de animatie. De eerste exposities omvatten oude en hedendaagse werken, heel diverse technieken, gevestigde kunstenaars en amateurs, uit het dorp en van elders. Vandaag zien we dit soort parcours vaak, zowel in steden als op het platteland, maar in 1968 was het een origineel initiatief. De pers was er enthousiast over. Het succes groeide. Door die ontwikkeling groeide ook het aantal locaties. In het begin was alles geconcentreerd in Tourinnes-la-Grosse en Nodebais, maar stilaan kwamen er ook tentoonstellingen in hoeven en huizen in Beauvechain, La Bruyère, L’Écluse, Hamme-Mille en Nethen. Vanaf 1998 liet het organisatiecomité zich begeleiden door curatoren, elk jaar andere. Die nodigden telkens een tiental gereputeerde kunstenaars uit om iets te maken rond het thema voor de officiële Kunstexpo’s. Parallel daarmee exposeerden de voorbije jaren meer dan 200 kunstenaars op meer dan 100 privé-locaties.

Wat het theater betreft: dat zit al even lang in het DNA van de inwoners van Tourinnes als men kan teruggaan in de geschiedenis. Het was logisch dat het ook een plaats kreeg binnen de Feesten. In 1975 werd een eerste collectief muzikaal evenement gecreëerd: Martin de Tours. Het werd gespeeld door lokale acteurs, een orkest, het koor en de fanfare, met de steun van een paar beroeps. Het was het begin van een lange, ononderbroken reeks, die gedragen werd door het enthousiasme van alle deelnemers, zichtbaar of achter de schermen, die bereid waren om alle uitdagingen aan te gaan om elk jaar het ‘wonder van Sint-Martinus’ te laten plaatsvinden!

En dan zijn er nog de talrijke activiteiten (concerten, lezingen, pop-up bars…) die de dorpelingen en hun vrienden bijeenbrengen in een aanstekelijke gezelligheid, die steeds meer volk aantrekt. Terwijl de Feesten in het begin alleen een lokaal publiek bereikten, komen er nu bezoekers uit heel België en zelfs van over de grenzen, dankzij de kwaliteit en originaliteit van de tentoonstellingen en evenementen. Het is een paradox, want Miqui wilde al die culturele activiteiten binnenbrengen in een destijds nog geïsoleerd dorp, maar vandaag ontdekt een stedelijk publiek in Tourinnes soms de laatste experimenten van de hedendaagse kunst.

Danielle Maloens Bertrand, historica

Max van der Linden in Agbiermont.
© Nels

Les Misérables – Laatste hallo van de voorstelling 2015.
© Ger Spendel

Archieven

2023

Hedendaagse kunst
Game Over
Curator :
Rohan Graeffly
Gastartiesten :

Denmark
Claude Cattelain
Nicolas Tourte
Christine Mawet
Klaus Verscheure
Franck Christen
Rémi Tamain
Jérôme Considérant
Christian Andersson

Voorstelling
Signé la rose blanche

Aanpassing en staging :
Muriel Clairembourg
Muzikale leiding:
Élisabeth Goethals,
Alain en Benoît Meulemans
Le Chœur de Tourinnes :
Élisabeth Goethals
L’Orchestre de Chambre de la Nethen :
Alain en Benoît Meulemans

2022

Hedendaagse kunst
UN[D]IVERS
Curator:
Hugo Meert
Gastartiesten:

Eléonore Saintagnan
Anatole Tieche
Arnaud Sprimont
Eric Vanhaegenborgh
Fred Biesmans
Hans Weyers
Gille Delhaye
Pierre Lefebvre
Cathy Coëz
Hugo Meert
Isabella Gosgnach

Voorstelling
Antigone

Aanpassing en staging :
Muriel Clairembourg
Muzikale leiding:
Élisabeth Goethals,
Alain en Benoît Meulemans
Le Chœur de Tourinnes :
Élisabeth Goethals
L’Orchestre de Chambre de la Nethen :
Alain en Benoît Meulemans

2021

Hedendaagse kunst
Delen met elkaar,
de mens in zijn territorium
Curators :
Véronique Poppe en Christian Rolet
Gastartiesten :

Fanny Alet
Priscilla Beccari
Darwin Chapelier
Fabesko
Elodie Moreau
Raphaël Decoster
Willy Petit Pain
Véronique Poppe
Christian Rolet
Pierre-Amir Sassone
Denis Glinne
Luc Lamy
Nathalie Van de Walle

Voorstelling
Parole de pierres
van Bernard Tirtiaux

Aanpassing : Muriel Clairembourg en Jean-Marc Delhausse
Staging: Jean-Marc Delhausse en Muriel Clairembourg
Muzikale leiding: Élisabeth Goethals 
Le Cœur de Tourinnes : Élisabeth Goethals

2020

“Rencontres
de la saint-Martin”

Bij gebrek aan de gebruikelijke Fêtes de la Saint-Martin, in de gecompliceerde context van het jaar 2020, hebben de “Amis de Tourinnes” de “Rencontres de la Saint-Martin” voorgesteld, een verminderde kunstenaarsparcours, met werken die voornamelijk zijn geproduceerd door de inwoners van onze Brabantse dorpen voor hun inwoners.

2019

Hedendaagse kunst
“Les Mesures du Monde”
Curator:
Alain Bornain
Gastartiesten:

Marie Zolamian
Romina Remmo
Roman Opałka
Sylvie Macías Díaz
Sophie Langohr
André Delalleau
Ronald Dagonnier
Jérôme Considérant
Alain Bornain
Laurent Quillet

Voorstelling
Peter Pan [FR]
van James Barrie

Aanpassing: Muriel Clairembourg
Staging: Muriel Clairembourg en Jean-Marc Delhausse
Musikale leiding: Élisabeth Goethals, Alain en Benoît Meulemans
Le Cœur de Tourinnes: Élisabeth Goethals
Le Chœur des enfants Chantourinnes: Élisabeth Goethals en Olivier Habran
L’Orchestre de Chambre de la Néthen: Alain en Benoît Meulemans

2018

Hedendaagse kunst
“Enclos, cet horizon qui nous poursuit”
Curatoren:
Manu vb Tintoré
& JeanF Jans
Gastartiesten:

Philippe Herbet
Christophe Terlinden
Aljoscha
Karine Marenne & Messieurs Delmotte
Dries Meddens
Joëlle Verstraeten
JeanF Jans
Patricia Martin
Manu vb Tintoré

Voorstelling
Cercle de Craie Caucasien [FR]
van Bertolt Brecht
en Paul Dessau.
Vertaling Georges Proser.

Staging:
Muriel Clairembourg en Jean-Marc Delhausse
Musikale leiding:
Élisabeth Goethals, Alain en Benoît Meulemans
Le Cœur de Tourinnes :
Élisabeth Goethals
Le Chœur des enfants Chantourinnes :
Élisabeth Goethals en Olivier Habran
L’Orchestre de Chambre de la Néthen :
Alain en Benoît Meulemans

2017

Hedendaagse kunst
“À gorge sèche,
après la traversée”
Curator:
Mehdi-Georges Lahlou
Gastartiesten:

Candice Breitz
Pascale Rémita
The New Normal
Frédéric Fourdinier
Ben Benaouisse
Ymane Fakhir
Anna Raimondo
Fatima Mazmouz
Randa Maroufi
Mehdi-Georges Lahlou
Yazan Khalili
Halida Boughriet
Younes Baba Ali

Voorstelling
Comme il nous plaira [FR]
Naar William Shakespeare

Staging:
Muriel Clairembourg en Jean-Marc Delhausse
Musikale leiding:
Olivier Habran, Élisabeth Goethals, Alain en Benoît Meulemans
Le Cœur de Tourinnes :
Élisabeth Goethals en Olivier Habran
Le Chœur des enfants Chantourinnes :
Élisabeth Goethals en Olivier Habran
L’Orchestre de Chambre de la Néthen :
Alain en Benoît Meulemans

2016

Hedendaagse kunst
“Balises”
Curator:
Anne Dejaifve
Gastartiesten:

Aimé Mpané
Nicolas Biéva
Cambyse Naddaf
Emmanuelle Quertain
Laurent Quoidbach
Pierre Lizin
Frédéric Gaillard
Benoît Félix
Aurore Dal Mas
Évelyne de Behr
Alexandre Christiaens
Les Éts Decoux
Camille Dufour
Dominique Baudon
Joëlle Bosmans
Tristan Robin
François Huon
Anne Dejaifve
Jean-Georges Massart
Pierre Martens

Voorstelling
Peer Gynt [FR]
Naar Henrik Ibsen

Staging:
Muriel Clairembourg en Jean-Marc Delhausse
Musikale leiding:
Olivier Habran, Élisabeth Goethals, Alain en Benoît Meulemans
Le Cœur de Tourinnes:
Élisabeth Goethals et Olivier Habran
Le Chœur des enfants Chantourinnes:
Élisabeth Goethals en Olivier Habran
L’Orchestre de Chambre de la Néthen :
Alain en Benoît Meulemans

2015

En 2015, les Fêtes de la Saint-Martin célèbrent leur 50e anniversaire.

Hedendaagse kunst
“NOW, la céramique 50 ans après”
Curator:
Caroline Andrin
Gastartiesten:

Max van der Linden
Eva Evrard
Gert Verhoeven
Safia Hijos
Maëlle Poupard
Marieke Pauwels
Anne Lenaerts
Rachel Labastie
Jean-François Bourlard
Caroline Andrin
Clay Picts
Pierre Caille / Ludovic Recchia
Nathalie Doyen
Coline Rosoux / Claire Lézier
Hugo Meert

Voorstelling
Les Misérables [FR]
Naar Victor Hugo

Aanpassing :
Muriel Clairembourg
Staging:

Muriel Clairembourg et Jean-Marc Delhausse
Musikale leiding:
Olivier Habran en Élisabeth Goethals,
Le Cœur de Tourinnes :
Olivier Habran
Le Chœur des enfants Chantourinnes :
Élisabeth Goethals en Olivier Habran
L’Orchestre de Chambre de la Néthen :
Alain en Benoît Meulemans

2014

Hedendaagse kunst
“L’art dans la rue”
(street art)
Curator:
Nicolas Laugero Lasserre
Gastartiesten:

Banksy
Rulian Öbule
Noé Pauporté
Ler Art
Éric Van Uytven
Axel
Roa
Roswitha
Roti
Monkey Bird
Jef Aérosol
FARM PROD

Voorstelling
Le Dragon [FR]
van Evgueni Schwartz

Aanpassing en staging:
Muriel Clairembourg et Jean-Marc Delhausse
Musikale leiding:
Michel Vanstals
Le Cœur de Tourinnes:
Michel Vanstals
Le Chœur des enfants Chantourinnes:
Élisabeth Goethals en Olivier Habran
L’Orchestre de Chambre de la Néthen :
Alain en Benoît Meulemans

2013

Hedendaagse kunst
“Le milieu du Monde”
Curator:
David de Tscharner
Gastartiesten:

Biennale8
Max van der Linden, Vincent Cartuyvels & Ghostape
Samuel François
Maroussia Rebecq
Joëlle Bacchetta
Le musée du chat
Gaillard & Claude
Milieu
Édith Dekyndt

Voorstelling
L’oseau bleu [FR]
van Maurice Maeterlinck

Aanpassing:
Muriel Clairembourg
Staging:
Muriel Clairembourg en Jean-Marc Delhausse
Musikale leiding:
Michel Vanstals
Le Cœur de Tourinnes :
Michel Vanstals
Le Chœur des enfants Chantourinnes:
Élisabeth Goethals en Olivier Habran
L’Orchestre de Chambre de la Nethen:
Alain en Benoît Meulemans